Ogólne wiadomości o prawie konstytucyjnym

imgprawa konstytucyjnego w tym znaczeniu jest ustrój polityczny i społeczno-gospodarczy państwa. W danym przypadku, normy prawa konstytucyjnego przeciwstawiamy innym gałęziom prawa, takim jak prawo cywilne, karne, administracyjne, finansowe itp. Kryterium wyróżniającym prawo konstytucyjne od innych gałęzi prawa nie jest szczególna moc norm prawa konstytucyjnego, gdyż pod tym względem są one różne: składają się na nie zarówno normy konstytucji, posiadające najwyższą moc prawną, jak i normy ustaw zwykłych, normy zawarte w uchwałach parlamentów itp., nie posiadające już tej mocy prawnej. Prawo konstytucyjne niekiedy w ogóle może nie zawierać norm o szczególnej mocy prawnej, różnej od mocy prawnej ustaw zwykłych. Dotyczy to np. Wielkiej Brytanii, w której nie ma konstytucji jako ustawy zasadniczej państwa, ale jest prawo konstytucyjne złożone z norm zawartych w różnych źródłach, które łączy jednak to, że ich treścią jest regulacja ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa.

Transport Greece
http://www.banextransport.pl
Profesjonalny spedytor.
Przewóz towarów z zagranicy.

Omawiany tu termin „prawo konstytucyjne” używany będzie w drugim wskazanym wyżej znaczeniu, tj. w znaczeniu szerokim. W przypadku zaś, gdy zechcemy użyć go w znaczeniu wąskim, będziemy to musieli — w celu uniknięcia nieporozumień — wyraźnie wskazać, chociaż w takim przypadku zawsze lepiej jest użyć terminu: „normy konstytucji” czy nawet „normy konstytucyjne”, a nie „prawo konstytucyjne\Przez prawo konstytucyjne zatem należy rozumieć całokształt norm prawnych regulujących ustrój polityczny i społeczno-gospodarczy państwa, mechanizm sprawowania władzy w państwie, całokształt norm, których przedmiotem regulacji jest właśnie samo państwo. Stąd też wywodzi się druga z omawianych nazw tej gałęzi prawa — „prawo państwowe”. Nazwy te mogą być i z pewnością będą nadal używane w naszej literaturze zamiennie.

Na oznaczenie interesującej nas gałęzi prawa w literaturze różnych krajów europejskich, a także w literaturze polskiej okresu międzywojennego, używana była też nazwa „prawo polityczne”. Zdaniem niektórych autorów stosujących tę nazwę, momentem przemawiającym na jej korzyść miałby być wzgląd na jej pochodzenie od polityki w znaczeniu całości wiedzy o państwie, jak też charakter przepisów tego działu prawa. Nazwa ta jednak jest za szeroka, trudno bowiem odmówić politycznego charakteru pewnym zespołom norm należącym do innych gałęzi prawa, np. administracyjnego, cywilnego czy karnego, choćby np. normom dotyczących przestępstw politycznych.

Przytoczone wyżej bardzo ogólne określenie prawa konstytucyjnego nie wystarcza dla pełniejszego zrozumienia definiowanego pojęcia. Stanie się nam ono bliższe i bardziej .zrozumiałe, gdy wskażemy na przedmiot regulacji poszczególnych zespołów norm, które zaliczamy do interesującej nas gałęzi prawa. Zatem do prawa konstytucyjnego zaliczyć należy normy prawne określające: 1) podmiot władzy najwyższej w państwie; 2) stosunek państwa do różnych form własności środków produkcji, występujących w danym społeczeństwie, a zatem i do poszczególnych klas społecznych, których istnienie związane jest z występowaniem określonych form własności; 3) formy sprawowania władzy państwowej przez podmiot władzy najwyższej, przede wszystkim system przedstawicielski, a zatem i zasady prawa wyborczego do organów przedstawicielskich, jak też przyjęte formy demokracji bezpośredniej; 4) zakres władzy państwowej wobec jednostki, a zatem normy regulujące stosunki między państwem a jednostką, w szczególności podstawowe wolności, prawa i obowiązki obywatelskie; 5) organizację i tryb funkcjonowania aparatu państwowego, wzajemne stosunki między różnymi grupami organów państwowych, w całości normy regulujące organizację i funkcjonowanie organów przedstawicielskich, jak też podstawowe zasady organizacji i funkcjonowania innych grup organów państwowych.

Oczywiście, także i po takim, niewątpliwie szerszym, określeniu przedmiotu prawa konstytucyjnego nie wyjaśniliśmy wszystkich związanych z tym wątpliwości. W konkretnych przypadkach mogą występować i rzeczywiście występują trudności z zaliczeniem określonych norm do prawa konstytucyjnego czy też do innej gałęzi prawa. Szczególnie często problem ten występuje wobec norm z pogranicza prawa konstytucyjnego i administracyjnego, a także norm z pogranicza prawa konstytucyjnego i innych dziedzin prawa. W fakcie tym zresztą nie ma nic nadzwyczajnego, ani też niebezpiecznego. Najważniejsze jest bowiem to, aby wskazane normy były badane i właściwie oświetlane z punktu widzenia różnych dyscyplin prawniczych. Gdy zaś idzie o możliwie ścisłe określenie przedmiotu prawa konstytucyjnego, to należy pamiętać, że w gruncie rzeczy problemowi temu poświęcony jest cały wykład tego prawa, a nie tylko początkowy jego temat, podobnie zresztą jak ma to miejsce i z innymi prawniczymi dyscyplinami dogmatycznymi. Dlatego podane wyżej określenie zakresu interesującej nas gałęzi prawa jest całkowicie wystarczające dla naszych wstępnych celów.

Terminu „prawo konstytucyjne” używa się także na oznaczenie pewnej dziedziny wiedzy prawniczej, tj. tworzącej pewien usystematyzowany, harmonijny, wewnętrznie niesprzeczny, w miarę pełny zespół sądów o nazwanej prawem konstytucyjnym gałęzi prawa, sądów zweryfikowanych za pomocą właściwych metod badawczych. Jest to pojęcie nauki prawa konstytucyjnego w znaczeniu przedmiotowym. Przez naukę prawa konstytucyjnego w znaczeniu podmiotowym należy rozumieć zorganizowaną i systematyczną działalność ludzką, zmierzającą do poznania przede wszystkim nazwanego w ten sposób zespołu norm prawnych. Należy odróżniać przedmiot prawa konstytucyjnego, tj. przedmiot regulacji wskazanego zespołu norm prawnych, i przedmiot nauki prawa konstytucyjnego, tj. przedmiot badań określonego zespołu ludzi zajmujących się wyjaśnianiem problemów związanych ze wskazaną gałęzią prawa za pomocą odpowiednich metod badawczych.

Tags: , ,