Stan przeciwny praworządności polega nie na nieprzestrzeganiu prawa (ściślej – nie tylko), jak to często podaje się w literaturze, lecz na braku rządów ustawy. Stan przeciwny praworządności zachodzić będzie w przypadku: 1) podlegości obywatela względem wadzy państwowej bez podstawy ustawowej, bez ścisego określenia jej w ustawie, a więc w przypadku występowania instytucji swobodnego uznania organów urzędniczych