Konstytucje mae

Typowym przykadem konstytucji maej bya nasza Ustawa Konstytucyjna z 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie dziaania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej. W literaturze zwana jest ona Konstytucją Lutową lub Maą Konstytucją z 1947 r. Jak wskazuje jej nazwa i treść, dotyczya ona tylko ustroju i zakresu dziaania naczelnych organów państwowych, nie regulowaa natomiast bliżej podstaw ustroju politycznego i spoeczno-gospodarczego, podstawowych praw i obowiązków obywatelskich, a także organizacji aparatu państwowego w terenie. W wymienionych sprawach odsyaa ona jedynie w art. 1 do regulacji zawartych w ustawodawstwie dotychczasowym. Bya ona zarazem aktem tymczasowym, na co również wskazuje jej art. 1, miaa mianowicie obowiązywać do czasu, gdy Sejm Ustawodawczy wykona jedno ze swych podstawowych zadań i uchwali nową konstytucję peną.

Konstytucja maa nie musi mieć formy ustawy konstytucyjnej. Niekiedy ma ona i inną formę, jak np. miao to miejsce w przypadku Uchway Sejmu Ustawodawczego z dnia 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Pisudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Uchwaa ta speniaa rolę maej konstytucji, regulowaa w bardzo ogólnym zarysie stosunki między Sejmem, Naczelnikiem Państwa i Radą Ministrów, a zarazem miaa charakter aktu tymczasowego.

Mając na uwadze treść konstytucji, można też konstytucje dzielić wedug typów. Można mianowicie widzieć konstytucje feudalne, burżuazyjne i socjalistyczne, w zależności od tego, interesy i wolę jakich klas spoecznych one wyrażają, czyje panowanie utrwalają. Ma to swoje odbicie nie tylko w ich podstawowych zaożeniach i w szczegóowych postanowieniach, lecz częściowo także w ich formie. Tak np. konstytucje feudalne nie tylko utrwalać będą panowanie monarchy i feudaów, ale będą zwykle nadane przez monarchę (oktrojowane). Wyraźne różnice pod względem treści występują między konstytucjami burżuazyjnymi i socjalistycznymi.